Vitaminen

Vaak gestelde vragen over ziekten en voortplanting, naslag- en bewaaronderwerpen.
Gebruikersavatar
monique
Berichten: 11423
Lid geworden op: 25 sep 2002 19:17
Land: nederland
M/V: V
Locatie: hoeksche waard

Vitaminen

Berichtdoor monique » 19 jun 2008 15:46

Aan deze faq wordt nog gesleuteld

Vitaminen

De belangrijkste vitaminen voor kippen zijn de vitaminen A, B, C, D, E en K.
Vitaminen kunnen soms een hele belangrijke rol spelen bij bepaalde ziekten en aandoeningen en zijn daarom belangrijk om soms in te zetten.

Welke Vitamine wat doet, en waarvoor het nuttig is zal ik hieronder op een rijtje zetten

Tekort aan vitaminen kunnen gebreksziekten veroorzaken, maar een afwezigheid aan vitaminen (avitaminose) zal ook leiden tot problemen.

Waardoor heeft mijn kip een vitamine gebrek opgelopen?

Er zijn meerdere oorzaken die daarvoor kunnen zorgen. Een paar voorbeelden

De voeding
Een van de meest voor de hand liggende oorzaken is dat er iets niet in orde is met het voer of de manier van voeren. Je voert misschien niet een volledig voer, of je kippen moeten hun eigen maaltijd bij elkaar scharrelen maar er is niet voldoende (gevarieerd) voedsel te vinden. Of je voert teveel graan -in de zin van eentonig- waardoor ze minder basis voer eten en zo te weinig vitaminen binnen krijgen. Je mengt zelf voer, maar in een verkeerde verhouding.
Er kan ook van alles mis zijn gegaan met het voer zelf of je zak kippenvoer is ernstig over de datum. Je bewaart je zak kippenvoer niet goed of hij staat te lang open omdat je maar 2 krielen hebt die een zak voer van 25 kg op moeten maken.
Kortom de vitamine die ze uit de voeding moeten halen ( met name A en D3 en E en in granen vooral zit vit B) zitten er niet of onvoldoende in.

Voer moet er goed uitzien, glanzen en goed ruiken. Is dat niet het geval gooi het dan liever weg (of breng het terug als je het zo gekocht hebt.)

Oorzaken in het dier zelf

Als gevolg van bijvoorbeeld darmontstekingen, coccidiose of wormen kan het dier simpelweg niet voldoende vitaminen opnemen.
Bij chronische darmontstekingen is dit echt een probleem. Dit is ook wel bekend onder MAS dat staat voor Mal Apsorption Syndrome (zie verder)
Bij jonge kuikens kunnen problemen ontstaan als er te weinig vitaminen worden meegegeven in het broedei (ouderdieren niet in voldoende conditie, te arm gevoerd) of door te warm broeden (Vit B2 tekort).
Ook het geven van geneesmiddelen met name sulfapreparaten (bijv esb3) kan (vit K) een tekort geven.


Mal Absorption Syndrome


Zonder hier heel erg over uit te wijden, gaat dit om een ziekte waarvan de oorzaak niet altijd makkelijk te achterhalen is. Je moet het zien als een ziekte die voortkomt uit het feit dat kippen langere tijd lijden aan een darmstoornis.
De verschijnselen kunnen nogal verschillen, maar door de darmaandoening is het lastig om voedingsstoffen goed op te nemen. In Nederland is dan een tekort aan vitamine D3 het meest voorkomend, (maar deze info komt vooral uit de kippenhouderij )
Hoe dan ook, het kan zich uiten in bot problemen, veerproblemen, achterblijven in de groei bij kuikens, diarree, bewegingsstoornissen enz.
Het is dus zaak om te kijken of je de oorzaak kan achterhalen (goed het voer nakijken!) en vervolgens proberen om met extra vitaminen en mineralen etc de boel weer op de rails te krijgen. (met zonodig de hulp van een dierenarts omdat als er darmontstekingen zijn, er medicijnen nodig zijn en daarnaast evt. probiotica's ook goed kunnen helpen.)

Wanneer moet ik vitaminen geven?

Normaliter hoef je geen vitaminen aan je kip te geven, want als deze een goede en gevarieerde voeding krijgt, met dagelijks schoon en vers drinkwater en er is een goede huisvesting, dan is er doorgaans geen rede om dit te doen.
Helaas blijven niet alle kippen altijd 100% in orde, en dan kunnen vitaminen soms goed helpen.
Het kan een steuntje in de rug zijn bij kippen die moeilijk door de rui heen komen, bij kippen die ziek zijn, of die ziek zijn geweest. Bij kippen die een flinke kuur aan medicijnen gehad hebben kan het ook goed doen. Je kan het ook een beetje zien als een oppepper voor de algehele weerstand
Daarnaast zijn er nog tal van ziekten en ziektebeelden waarbij vitaminen goed kunnen helpen, mede omdat het ook voort kan komen uit een vitamine gebrek. Maar heel belangrijk om niet uit het oog te verliezen: De verschijnselen die genoemd zijn bij de stukjes over vitaminen, en met name die voort kunnen komen uit gebrek daaraan, zijn niet altijd of alleen maar ontstaan uit vitaminen gebrek.
Er zijn tal van andere oorzaken die soortgelijke symptomen geven.
Maar omdat het geven van vitaminen redelijk eenvoudig is, kan je zo in ieder geval proberen te helpen bij problemen. Als het niet beter wordt dan is de kans groot dat er meer aan de hand is natuurlijk.

Hoelang geef ik Vitaminen?

Nooit heel erg lang, want een tekort aan vitaminen is schadelijk, maar een teveel is net zo schadelijk en kan ook leiden tot ziekte beelden. Basis regel is (dat je in een goede dosering) een dag of 5 tot een week vitaminen geeft.

Wat voor vitaminen moet ik geven of waar koop ik ze?

Het makkelijkste is doorgaans om een multi-vitamine te geven, simpelweg omdat ze daar allemaal inzitten. Je kan ook kiezen voor 1 bepaalde vitamine, maar dan moet je daar wel een rede voor hebben. Vit B complex kan ook voor gekozen worden, of extra bij gegeven worden als daar rede voor is. Vit E is te koop in div. drogisterijen en is handig om te kopen in combinatie met selenium.

Het beste is om een vitamine preparaat te kopen voor kippen, deze zijn er al is het soms even zoeken. Farm-o-san heeft een vitamine preparaat A-D-E die voor allerlei dieren is, waarbij ook een dosering staat voor kippen Deze is bij de meeste welkoop/boerenbond winkels te koop.
Ook Supervit van Colombine is een goed product. Teurlings verkoopt ook een Multivitaminen voor kippen (flesje kost +- 5,95) (als iemand merken kent die ook vitamine preparaten heeft voor kippen, ik hoor het graag!)
Kun je geen vitamine preparaat vinden voor kippen dan kun je ook uitwijken naar producten voor duiven. Bereken dan zoveel mogelijk naar gewicht, ook kan -bij gebrek aan duiven producten- gekeken worden naar producten voor bijv tropische vogels.
Ook in de gewone drogisten kunnen simpel vitaminen gekocht worden, maar dit is wel heel lastig ivm doseringen (ik zal kijken of ik daar nog wat van kan vinden) Terug rekenen naar gewicht gaat niet op, omdat vogels een veel snellere stofwisseling hebben in vergelijking met zoogdieren en dus mensen. Maar in geval van nood kan het even volstaan. Koop wel zo snel mogelijk een preparaat voor kippen/vogels.

Hoe geef ik vitaminen?

Natuurlijk kijk je eerst op de gebruiksaanwijzing van je product, want daar staat het op.
Meestal kun je vitaminen door het water doen, maar gaat het om een kip in het bijzonder,die ziek is en amper eet of drinkt, geef dan liever de vitaminen direct in de bek (schoon spuitje over de tong, voorbij het lucht gat, dat kleine gaatje achter de tong). Eet de kip nog wel goed dan kan je het bijvoorbeeld ook op een klein stukje brood druppelen en zo geven.
Andere vitaminen moeten misschien weer over het eten.

Wat doen de vitaminen zoal en wanneer kunnen ze helpen?

Vitamine A

Vit A zorgt onder andere dat de slijmvliezen goed functioneren, het helpt bij de groei en bij het gezichtsvermogen. Bekend zijn dan ook wortelen die veel Vit A bevatten en goed zijn voor de ogen.
Levertraan bevat veel vitaminen A, maar ook eieren en dus wortelen, maïs, kool en grasmeel (wat dat ook moge zijn) bevatten vit A. Ook in de meeste basisvoeders is Vit A toegevoegd.
Vitaminen A gebrek geeft Voedingssnot zoals dat heet. Het geeft ontstekingen aan de (oog)slijmvliezen, en kan een soort beslag geven onder de ogen of in de bek/keel en slokdarm.

Vitamine B

Vitaminen B1 ook wel thiamine genoemd, heeft te maken met koolhydraatsplitsende enzymen en zit o.a. in graan en graanproducten, Als er een gebrek is aan Vit B1 dan uit dat zich in een gebrek aan eetlust, zenuwstelselproblemen die gepaard gaan met krampen en verlammingsverschijnselen (denk aan coördinatie problemen, draainekken etc). Bij kuikens zie je dat ze een zittende houding aannemen met de kop naar achteren en de pootjes naar voren (als iemand een foto heeft? Graag! ), er komen krampverschijnselen en het dier sterft.

Vitaminen B2 ook wel riboflavine genoemd heeft te maken met ademhaling en verbrandingsprocessen.
Vit B2 zit o.a. in grassoorten ( en melk en vleesproducten). Tekorten kunnen wederom ontstaan door tekorten in broedeieren of te warm broeden. Als er een vit B2 gebrek is, dan uit zich voornamelijk bij jonge kuikens in de zin van groeivertragingen, slappe kuikens (wel met eetlust) en erger in een aangetaste pootzenuw. Hierbij zie je pootjes waarbij de tenen krampachtig zijn samengetrokken, De kuikens lopen weinig en kunnen op den duur ook verlamd raken.
Bij oudere kippen kan Vit B ook baten bij pootproblemen, een tekort uit zich vaak in een verminderde eiproductie en slechte uitkomst van broedeieren.

Vitamine B6 in het kort, wordt ook wel pyridoxine genoemd, en een tekort geeft ernstige krampverschijnselen

Vitamine B12
wordt ook wel cobalamine genoemd en een tekort eraan geeft geen specifieke afwijkingen.

Vitamine C

Vitamine C wordt ook wel ascorbinezuur genoemd. In tegenstelling tot mensen maken kippen zelf vit C aan in hun lichaam, en een voorraad daarvan slaan ze op in hun lever. Vitamine C is een weerstand verhoger, en kan in geval van stress (bijv door een roofdier, of een verhuizing of bij hitte) gunstig helpen.

Vitamine D3

Vitamine D3 heet ook wel cholecalciferol en speelt een rol bij de calcium fosfor huishouding.
Het speelt een rol bij de vorming van het skelet, de eischalen, snavel en nagels. Levertraan bevat veel vit D3
In kippenvoer zit ook vit D3 toegevoegd.

Een tekort aan vitamine D3 kan voortkomen uit kalkgebrek of een verkeerde calcium fosfor verhouding. Wat er dan gebeurd is, dat er onvoldoende kalk kan worden afgezet in de botten wat kan leiden tot weke botten en het afzetten van extra kraakbeen. Hieruit volgen allerlei andere problemen. Kuikens die in de groei zijn krijgen extra kraakbeen afzet op o.a. ribben en gewrichten. Kuikens die snel groeien kunnen steil op de poten gaan staan en kromme tenen krijgen. Ook een krom borstbeen kan er uit voortkomen. Zachte schedels en snavels. Dit wordt ook wel engelse ziekte of rachitis genoemd.
Hieruit kunnen dus ook de windeieren ontstaan, maar eerst zijn er eieren waarop je 'ringen' kan zien, daarna worden het windeieren. Het is dus wijs om juist behalve alleen kalk ook vitaminen bij te geven. Het is de combinatie die het em doet.

Vitamine E


Vitamine E wordt ook wel tocopherol genoemd, en zit o.a. in de kiemolie (met name tarwekiemolie) van granen.
Een tekort aan vit E kan leiden tot een storing in de geslachtsorganen van hanen. Hanen die dus slecht presteren zou je wat vitaminen kunnen geven.
Een bekende ziekte die veroorzaakt wordt door Vit E is wat ook wel dolle kuikenziekte wordt genoemd (officieel heet het encefalomalacie). Het komt meestal voor bij kuikens tussen de 2 en 4 weken ongeveer, waarbij je zenuwafwijkingen kan zien die zich uiten in o.a. achteruitlopen, achterover vallen en fietsbewegingen. Draainekken en verlammingsverschijnselen.
Bij kuikens met darmproblemen door bijv een lichte worm-, en/of coccidiose besmetting kunnen dit beeld laten zien. Vit E toedienen kan snel helpen.

Vitamine K

Vitamine K wordt ook wel phylloquinine genoemd en heeft een belangrijke rol in de bloedstolling. Vooral in groene grassen is vit K aanwezig. Maar ook in het lichaam zelf kunnen kippen vit K aanmaken, al moeten ze het zeker ook uit het voedsel halen.
Als er een tekort is aan vit K kan er simpelweg geen stolling meer plaats vinden waardoor er bloedingen ontstaan. Met name in de darmen, spieren en lever. Ook bekend is dat ratten en muizen gif Vit K blokkeert waardoor het dier inwendig langzaam doodbloed. Mocht de kip met dit gif in aanmerking komen dan is vit K van belang maar nog meer de dierenarts!!!

Deze faq is slechts bedoeld om een beetje duidelijkheid te verschaffen over wat vitaminen kunnen doen en hoe je ze kunt inzetten. Het is zeker geen volledig vitaminen verhaal.
Nog altijd moet een zieke kip bij voorkeur door een dierenarts onderzocht en behandeld worden.

Sommige info in deze faq komt mede uit het boek Gezond Pluimvee van Dr. Adr. C. Voeten

Terug naar “FAQ's (vaak gestelde vragen)”



Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 6 gasten