Seksen van kuikens

Vaak gestelde vragen over ziekten en voortplanting, naslag- en bewaaronderwerpen.
Gebruikersavatar
mice75
Berichten: 1093
Lid geworden op: 01 feb 2004 18:35
Land:
M/V: V
Locatie: Arnhem

Seksen van kuikens

Berichtdoor mice75 » 27 feb 2005 12:18

Edit Inge: helaas niet meer volledig vanwege de ontbrekende foto's, maar leek mij toch nog wel handig voor een FAQ.

Originele bericht met reacties (Sticky) staat hier:

https://www.kippenforum.nl/phpBB3/viewt ... =11&t=9034
Waar ook verder gereageerd/gediscussieerd mag worden.

Bij het sneupen naar info. over raskenmerken voor het aanvullen v/d determinatietabel kwam ik e.e.a. tegen over kuikens seksen....veelal in het Engels, dus heb ik het vertaald en alles wat ik verder gevonden heb met wat plaatjes op een rijtje gezet.

Een van de meest moeilijke taken voor een hobbymatige kippenhouder is wel het sexen van je kuikens.

Moderne, commerciële broederijen gebruiken een aantal verschillende methodes voor het seksen van kuikens vanaf het moment dat ze uit het ei gekropen zijn.
De meest veelvoorkomende methode is het inkruisen van dieren met een bepaalde kleur waardoor mannelijke dieren andere een kleur hebben dan de vrouwelijke. Dit staat bekend als sekse gerelateerde kruising. Hieronder volgen wat tips waarop te letten bij niet autoseksende rassen.

In feite zijn er 6 methodes van seksen:

Groep 1

Dit is de klassieke goud(buff)/zilver(licht) kruising. Bv. Een goud/buff mannelijk dier (als bv. Rhode Island, buff Leghorn, Buff Orpington, rood of buff Sussex) gekruisd met een zilver(licht) vrouwelijk dier (als bv.Sussex columbia, Brahma columbia of witte Wyandotte) de haantjes worden allemaal witachtig grijs of licht bruin en de hennetjes roodachtig-bruin of buff.

Afbeelding Afbeelding
Groep 2

Vrijwel dezelfde methode als Groep 1, een zilver(licht) vrouwelijk dier (als bv.Sussex columbia, Brahma columbia of witte Wyandotte) kruisen met zwarte of rode hanen (als bv.Oud en/of modern Engelse vechter, Welsummer, bruine Leghorn of Barnevelder) de haantjes worden allemaal licht grijsachtig met zwarte en grijze vlekken en de hennetjes krijgen bruine strepen en vlekken

Groep 3

Bij deze groep gebruikt men ongestreepte hanen als Australorp, zwarte Leghorn, Rhode Island red of Ancona gekruisd met gestreepte hennen als bv.Plymouth rock of koekoek Leghorn. Bij deze kruising krijgen alle kuikens een zwarte kleur met variabel wit erdoor, waarbij de haantjes altijd een witte/licht vlek op de achterkant van hun kop hebben en de hennen een donker bruine/zwarte kop.

Afbeelding Afbeelding
Groep 4

Bij deze groep bepaald de kleur van de poten het geslacht hoewel bij heel jonge kuikens de beenkleur niet echt definieerbaar is is dit niet een heel betrouwbare methode. Maar bij het kruisen van hanen met zwarte/donkere poten als bv. Zijdehoender, Minorca of Campines met hennen met lichte poten als bv. Sussex, Leghorn of Wyandotte.
De haantjes krijgen dan lichte/fletse pootkleur en de hennetjes donkergekleurde.

Groep 5

Bij deze groep word de bevedering gebruikt als leidraad. Bij het kruisen van hanen van een rassoort die al heel vroeg met de veerontwikkeling begint zoals bv. Ancona of Leghorn met hennen waarbij de veerontwikkeling laat op gang komt als bv.Sussex of Rhode island. De kuiken hennen hebben naar verhouding veel langere donsveertjes op de plaats waar de grote slagpennen komen dan de haantjes. Je moet echter wel direct na het uitkomen deze methode toepassen anders hebben de haantjes deze groeiachterstand ingehaald en is het niet meer te zien.

AfbeeldingAfbeelding

Groep 6

Hierbij worden de eendagskuikens gesext op verschil in cloaca, echter ook daarin zijn weer 15 variaties te onderscheiden waardoor het bijzonder moeilijk is om de verschillen te zien als onervarene. Enige oefening en uitleg van een deskundige is hierbij wel nodig. (uitleg onderaan)

Uiteraard zijn deze methoden volstrekt nutteloos voor fokkers die raszuiver fokken, in deze gevallen duurt het gewoonweg wat langer voor je kunt sexen (m.u.v. autosexende zuivere rassen) Bij lichte rassen kun je over het algemeen na een maand al redelijk de haantjes er tussen uit pikken, deze hebben dan al grotere/feller gekleurde kopversierselen dan de hennen en zijn vaak wat feller in gedrag dan hun zusjes. Bij zwaardere rassen kun je soms bij de hennen een mooi gelijkmatige veergroei aantreffen terwijl de haantjes een meer warrige langzamere groei laten zien. Dit is niet bij alle rassen het geval.

Gedrag

De beste methode die bij alle rassen wel op gaat is simpelweg obsereveren van het kuikengedrag. Laat de kuikens eens schrikken door onverwachts iets over hun heen te slingeren (doek o.i.d.) en kijk naar de reacties. Instinctief zullen de haantjes zich oprichten en een vreemdsoortig sjirpend waarschuwend geluid laten horen terwijl de hennen zich op de grond drukken en zich helemaal stil houden.
Haantjes houden al vrij snel schijngevechten waarbij ze met de borst tegen elkaar botsen. Bij sommige vechthoendersoorten (als Sumatra bv.zie foto onder van haantje van 3,5 mnd oud) gaan die schijngevechten vrij ver door waarbij de haantjes elkaars koppen helemaal kaal plukken tot bloedens aan toe en uitputting.
Ook bij het doen van de behoefte kun je enig verschil zien, het haantje laat het gewoon vallen en de hen gaat iets door de knietjes.

AfbeeldingAfbeelding

Autosexend op kleurslag:
Fokzuivere koekoek/koekoekpatrijs/ koekoekzilverppatrijs kleurslag is autosexend, de haantjes zijn veel lichter van kleur dan de donkere hennen

Autosexende rassen/scheikuikens:
Bielefelder, Legbar, Welbar , Noord Hollands Blauwe, Amrock, Assendelfter, Dorking

Afbeelding
Bielefelder kuikens links haan rechts hen

Afbeelding
Legbar haantje

Afbeelding
Legbar hennetje

Afbeelding
Dorking kuikens links hen rechts haantje


Hieronder volgt een overzichtje van de meest voorkomende verschillen in ontwikkeling tussen haantjes en hennetjes bij een leeftijd van 5 weken.

Kam
Haan: Gemiddelde maat, rose achtig.
Hen: Klein, gelig.

Poten
Haan: Stevig,lang.
Hen: fijner, korter.

Staart
Haan: kort,gebogen.
Hen: Langer,recht.

rug
Haan: Zadel met dunne lijn van nog omhulde veertjes.
Hen: Meer ontwikkelde veren over het midden van de rug.

Zijkant nek, krop en flanken
Haan: Bevedering niet echt ontwikkeld.
Hen: Bevedering al behoorlijk in ontwikkeling.

Vleugelbogen
Haan: Naakt veren nog in omhulsel.
Hen: Bedekt met kleine veertjes.

Stand
Haan: Opgericht en alert.
Hen: Lage stand.

Lichaamsopening of Cloaca sexen

De kunst van cloaca seksen op eendagskuikens is bijzonder moeilijk onder de knie te krijgen als je daarbij geen hulp krijgt van een expert. Gebruik de volgende instructies om de procedure te leren. Voor je de cloaca gaat onderzoeken moet je de kip ontdoen van uitwerpselen door lichtjes druk uit de oefenen naar onderen toe,op beide zijden van de onderbuik. (uitknijpen maar wel met beleid natuurlijk)

Stap 1
Leg het kuiken op zijn rug in de palm van je hand met het kopje naar jezelf gericht. Houdt je duim en wijsvinger om de dijtjes om het goed vast te kunnen houden.

Stap 2
Plaats je middel en ringvinger over het kuikens borstje en ondersteun,zo blijft de duim vrij.

Stap 3
Plaats de andere duim op het onderste deel van de opening (anus)

Stap 4
Plaats je wijsvinger op het bovenste deel van de opening en beweeg deze omhoog en omlaag in een draaiende beweging, hierbij maakt de opening een rollende beweging naar opzij.

Stap 5
Met de duim en wijsvinger de naast de opening plaatsvinden oefen je een lichte druk uit en een rollende beweging waardoor de claoca keert waardoor de mannelijke verdikking of het juist ontbreken daarvan (dan gesext als hen) zichtbaar word.

Na enige oefening kun je deze handeling snel ,pijnloos en met zo min mogelijk ongemak voor het kuiken uitvoeren.

De mannelijke verdikking is te vinden halverwege op de onderste rand van de cloaca en lijkt op een klein pukkeltje. Hoewel het formaat en vorm wezenlijk kan verschillen, kun je na oefening dit snel herkennen. Echter een kleine percentage heeft een bijzonder kleine pukkel waardoor het seksen nog lastiger is, maar ook hier geldt oefening baart kunst. Je kunt er eigenlijk wel van uit gaan dat kuikens met een klein pukkeltje vrouwelijk zijn, de mannelijke variant is veelal prominent aanwezig en de meeste hennen hebben er gewoonweg geen. Daarbij komt dat het mannelijke pukkeltje hard is en niet verdwijnt wanneer je er met je vinger overheen wrijft. Het is natuurlijk handig om te oefenen op kuikens waarvan al zeker is welke haan of hen zijn.
Laatst gewijzigd door mice75 op 06 mar 2005 11:26, 1 keer totaal gewijzigd.

Terug naar “FAQ's (vaak gestelde vragen)”



Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 5 gasten